Gök Taşı (Metorit) ve Meteor Nedir?



Gök Taşı (Metorit) Nedir?

Uzaydan Dünya yüzeyine düşen bütün katı cisimlere gök taşı (meteorit) adı verilir. Yapılan araştırmalara göre dünya atmosferine yılda binlerce gök taşı girmektedir. Ancak atmosferin yapısı gereği çoğu gök taşı yeryüzüne düşmeden havada buharlaşır. Yine yapılan araştırmalara göre ortalama beşyüz kadar gök taşı buharlaşmadan dünya yüzeyine düşmektedir.

Gök taşları dünya atmosferinden geçerken sürtünmeden kaynaklı ısıdan dolayı erir, parçalanır ve toz parçacıkları olarak yer yüzüne iner. Bazıları boyutunun büyüklüğünden dolayı yeryüzüne tamamen eriyip parçalanmadan inebilir. Gök taşlarının dünya atmosferine giriş hızları saniyede 11 ile 72 kilometre arasında değişmektedir.



Meteor Nedir?

Gök taşlarının dünya atmosferine girerken oluşturdukları sesli veya ışıklı olaylara meteor adı verilir. Yani bir çeşit yağmurdur. Gök taşları atmosfere hızla giriş yaptıkları için sürtünmeyle gök taşının yüzeyindeki atomlar buharlaşır ve etrafındaki hava moleküllerini iyonlaştırır. Bu sayade ortaya bir ışık yayınımı çıkar. Gök taşları dünya yüzeyine düşerken ateş küresi biçimimde görünür ve boğuk gürleme sesleri ile düşer. 1908 temmuz ayında Orta Sibirya'ya 40.000 ton ağırlığında bir gök taşı düşmüş, 60 km çaptan daha fazla bir alanı etikilemiştir. Ayrıca düştükten sonra ki patlama sesi 100 km öteden duyulmuştur.

Düzenli olarak her yıl bazı meteor yağmurları gerçekleşir. En çok bilineni ise Perseid yağmurlarıdır.

Perseid Meteor Yağmurları :

Perseid Meteor Yağmurları, 1992 yılında Swift-Tuttle kuyruklu yıdızının dünyanın yakınında geçmesi sonucu kalan gök taşı parçalarında oluşur. Her yıl Temmuz sonu ve Ağustos ayının başlarında gerçekleşen Perseid meteor yağmurları en yoğun 12 ve 13 Ağustos'ta gerçekleşir.

Gök Taşının Özellikleri :

Gök taşlarının çoğu demir-nikel(Fe-Ni) elementlerinden oluşur. Bu yüzden de ağırlıkları oldukça fazladır. Gök taşları atmosferden geçerken oluşan sürtünmeden dolayı siyah renkte bir füzyon tabakasına sahiptir. Yeni düşmüş bir gök taşı siyah ve parlak füzyon tabakasına sahip olur. Belli bi zaman geçtikten sonra füzyon tabakası kahverengi ve soluk bir hal alır. Zaman geçtikçe bu tabaka paslanabilir ve yüzeyinde çatlaklar oluşabilir.

Gök Taşları Bileşimlerine Göre 4 Sınıfa Ayrılırlar :

Aerolit (Taşımsı Gök Taşları) :




Karbon, demir, silisyum, oksijen, magnezyum ve alüminyumdan oluşur.

Siderit (Demirli Gök Taşları) :



Yapısında en çok demir ve nikel bulunur. Bunlarla birlikte iridyum, germanyum ve galyum da içerir.

Siderolit (Taş Demirli Gök Taşları) :

Birbirlerine yakın oranda metal ve sli-kat bileşimlerinden oluşur.

Camsı Gök Taşları :



Yeryüzünde nadir bulunur ve camsı yapıdadırlar.



Bazı gök taşları atmosferi geçerek dünya yeryüzüne düşmüştür. Dünya yüzeyine düştükten sonra oluşturdukları krater adı verilmektedir. Bu oluşan kraterlerin bazıları şunlardır ;
  • Barringer Krateri, Arizona, ABD
  • Bosumtwi, Gana
  • Deep Bay, Kanada
  • Aorounga Krateri, Çad, Afrika
  • Gosses Bluff, Avustralya
  • Mistastin Gölü, Kanada
  • Clearwater Gölleri, Kanada
  • Kara-Kul, Tacikistan
  • Manicouagan, Kanada
  • Chicxulub, Meksika

Yorumlar

  1. Bende bir tane var yeşil
    Cam tabakakası altı kopmuş
    Mıknatıs yapışıyor

    YanıtlaSil

Yorum Gönder

Popüler Yayınlar

Oktay Sinanoğlu Kimdir? Eserleri Nelerdir?

Kına Nedir? Kınanın Faydaları ve Zararları Nelerdir?

Bionluk Nedir? Nasıl Çalışır?