İşlemci Nedir? Nasıl Çalışır?

İşlemci Nedir?

İşlemci kısaca CPU olara bilinir ve merkezi işlem birimi anlamına gelir. Bilgisayarınızın genel performansından sorumludur ve bilgisayarınızın beyni sayılır. Başlıca işlemci üreticileri AMD ve İntel'dir. İşlemciler fonksiyonlarına ve çekirdek sayılarına göre farklılık göstermektedir. Örnek olarak İntel i3, i5 ,i7 ve AMD Athlon, FX gibi seriler ilk akla gelenlerdir. İşlemcilerde çekirdek sayısı ve saat hızı (Ghz) arttıkça performans artışında da doğru bir orantı görünür.

İşlemciler bilgisayar birimlerinin arasındaki veri (data) akışını kontrol eder ve bu birimlerin veri işleyerek çalışmasını sağlar. İşlemciler için bilgisayarınızın beyni denilmesinin sebebi tıpkı insan beyni gibi hangi bilginin nerede olduğunu bilir ve bilgisayarınızda yapacağınız işlemleri gerçekleştirir. Bilgisayarınızda yapacağınız bütün işlemler işlemcinizin kontrolüyle gerçekleşir.

İşlemci Nasıl Çalışır?

Bir işlemci ile ilgili en çok merak edilen konulardan birisi, o işlemcinin klavye veya fare gibi farklı kaynaklardan aldığı komutları tam olarak nasıl algıladığı ve işleme soktuğudur. Veriler herhangi bir yoldan bilgisayara girildiğinde önce elektrik sinyallerine çevrilirler. Sinyaller iki durumdan oluşur. Kapalı off=0 veya açık on=1.
Elektrik sinyali ile bunu yapmak kolaydır; elektrik ya vardır (1) ya da yoktur (0). Bu iki durum prensibi two state principle olarak bilinir. İki durum prensibini tanımlamak için iki parçadan oluşan anl##### gelen ikili binary terimi kullanılır. Bilgisayarlarda veriler binary digits adlı temel elemanlarına yani kısa adıyla bits’lerine ayrılarak 0 ve 1 yani açık ve kapalı sayıları ile değerlendirirler. Verilerin ikili sistem şekline çevrilmiş haline ikili kodlama binary coding denir. Bir bilgisayar içinde devreleri oluşturan yongalar üzerinde milyonlarca mikroskobik elektronik anahtar switch vardır. Bir mikro işlemciyi yakından incelediğimizde, her biri elektrik sinyallerinin iletiminde kullanılan çok sayıda ayaklar pin içerdikleri görülür. 

İşlemci komutlar ile çalışır. Bu komutların arka arkaya dizilişlerine Program denir. İşlemcinin yapabileceği her bir işlem bir komut ile ifade edilir. Örneğin TOPLA A,B,C komutu işlemciye A sayısı ile B sayısını toplayıp sonucu C olarak kaydetmesini anlatır. Komutların işlemci içerisinde sırayla çalıştırılmasını yukarıda tanımladığımız Kontrol Birimi gerçekleştirir.

Bu komut nasıl gerçekleştirilir? 

• İşlemci Adres yolunu Kullanarak A Sayısını Bellekten ister. 
• Bellek Veri Yolundan A Sayısını İşlemciye Gönderir. 
• İşlemci Adres yolunu Kullanarak B Sayısını Bellekten ister. 
• Bellek Veri Yolundan B Sayısını İşlemciye Gönderir. 
• İşlemci A ve B Sayısını Toplar ve Sonucu Bulur. 
• İşlemci Adres yolunu kullanarak C Sayısına Bilgi Göndereceğini Belleğe Bildirir. 
• İşlemci Veri Yolunu Kullanarak C Sayısını Belleğe Gönderir. 
• Bellek Gelen Sonucu C Sayısı olarak kaydeder. 

İki sayının toplanması yukarıdaki şekilde gerçekleşir. Bütün bu işlemler saniyenin milyarda biri gibi kısa bir sürede gerçekleştirilir. İşlemci TOPLA komutunu bitirir bitirmez hemen arkasından gelen komutu (eğer varsa) gerçekleştirmeye çalışır.